UDDEL – Donderdagavond 4 mei was het de jaarlijkse dodenherdenking. Ook in Uddel was er weer een bijeenkomst bij het monument op de hoek van de Uttilochweg / De Rieten. Er was een grote opkomst van ouderen maar ook van de jongeren uit Uddel. het aantal mensen die de Tweede Wereldoorlog bewust hebben meegemaakt en er over kunnen vertellen wordt ook in Uddel steeds kleiner. Het blijft dan ook belangrijk dat we blijven gedenken de slachtoffers die er gevallen zijn de die oorlog, maar ook aan die landgenoten die na de Tweede Wereldoorlog zijn uitgezonden en hun leven hebben gegeven voor de vrijheid van anderen, kortere of langere tijd geleden. Twee minuten stil zijn, dat zijn indrukwekkende minuten.
De Oranjevereniging Uddel die jaarlijks deze bijeenkomst organiseert had dit jaar als spreker uitgenodigd Paul Olde Kalter, uit Uddel. Paul Olde Kalter hield een indrukwekkende toespraak. Hoe wreed er werd gehandeld met mensen in de kampen. Ze de indruk geven, in kamp Westerbork, dat men het goed met je voor had, maar dan toch werd men doorgestuurd naar een vernietigingskamp, om vergast te worden. De hele toespraak van Paul Olde Kalter kunt u hieronder lezen.
Op de Prins Willem-Alexanderschool is een gedichtenwedstijd gehouden, en het mooiste gedicht werd deze avond voorgedragen. Dat gedicht is gemaakt door Maud van den Top, zij heeft het ook voorgedragen, het heeft de titel ‘Allemaal vrij’.
Er werd een krans gelegd door de voorzitter van de Oranjevereniging Uddel, Peter Vos samen met Paul Olde Kalter, door het bestuur van Uddels Belang en door kinderen van de Prins Willem-Alexanderschool.
Hieronder de toespraak van Paul Olde Kalter
Wij zeggen Paul hartelijk dank voor het beschikbaar stellen hiervan.
We staan hier bij het bevrijdingsmonument in Uddel. Om stil te staan bij de slachtoffers die gevallen zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Mo-nu-ment ….. dit woord bestaat uit de woorden moment en nu. We nemen nu een moment om stil te staan.
Herinneren is belangrijk. Het is niet voor niks dat de Heere ons gebied om Bijbelse feesttijden in acht te nemen, die zonder uitzondering ons doen herinneren aan belangrijke gebeurtenissen uit het verleden.
Ook deze herinneringsdag doet ons stil staan aan de vreselijke tijd die zich afgespeeld heeft in Nederland. Herdenken is dus belangrijk. Vooral ook met het oog op de toekomst. Wat kan deze 4 mei herdenking voor goeds brengen? Heel veel denk ik. In de hoop dat we niet met een roze bril naar deze wereld zullen kijken, maar met heldere glazen. Het verhaal wat ik zo ga vertellen gaat daar over.
De Tweede Wereldoorlog was een oorlog die anders was dan alle andere oorlogen. Het was een totale oorlog, met extreem veel burgerslachtoffers. Iedereen is in zijn nabije omgeving wel iemand verloren. Vooral de Joodse bevolking in ons land is zwaar getroffen. In ons land zijn 7900 Nederlandse soldaten omgekomen, 88.900 Nederlandse, niet-Joodse burgerslachtoffers en 102.000 Joodse landgenoten.
In Uddel waren er de nodige mensen die betrokken waren bij het verzet. O.a. wil ik noemen Gerbrand Beekman van de houtskoolbranderij die veel voor de Uddels bevolking betekent heeft. Maar ook mevrouw van Dorssen, de vrouw van de veearts die tot taak had om geallieerde vliegers te ondervragen, om er zeker van te zijn dat ze echt waren en geen Duitse spionnen.
De meesten van ons hebben de oorlog niet zelf, of niet bewust, meegemaakt. We moeten het hebben van de verhalen die we erover horen en lezen. Daardoor kunnen we misschien de indruk krijgen dat het een spannende en romantische tijd was …
Maar integendeel: Het was een bikkelharde tijd.
Laat mij dat duidelijk maken aan de hand van het volgende waargebeurde verhaal, opgetekend uit de mond van een verpleegster die het baby’tje, Machiel Prins, dag en nacht verzorgde in kamp Westerbork. De vader en moeder heetten Mozes en Jeanette Prins.
Het verhaal begint in kamp Vught. Jeanette Prins, een zes maanden zwangere vrouw, moest 24 uur op app?l staan. Dit resulteerde in een vroeggeboorte. De vrouw werd in een veewagen geperst naar kamp Westerbork. Onderweg hielden vrouwen het 2½ pond ( dat is iets meer dan het gewicht van een pak suiker ) zware baby’tje warm door het in truien en vesten te wikkelen. Bij aankomst in Westerbork bleek dat de moeder niet genoeg borstvoeding kon geven. Omdat ze daarom niet meer nodig was, werd ze kort daarna gedeporteerd. De kleine Machiel mocht blijven, voor zijn leven werd gevochten. De kampcommandant Gemmeker was ‘dol’ op kinderen. Hij liet voor deze baby speciaal uit Groningen een couveuse komen en hij riep zelfs de beroemde kinderarts Van Creveld uit Amsterdam erbij. Twee verpleegsters waren aangesteld om dag en nacht voor Machieltje te zorgen. Hij kreeg sondevoeding en om de twee uur een paar druppeltjes van de beste cognac uit de voorraad van kampcommandant Gemmeker.
Dagelijks kwam Gemmeker kijken. Iedereen in het kamp leefde mee. De mensen waren opgetogen toen bleek dat Machieltje het ging halen. Met 5½ pond mocht hij uit de couveus.
Machieltje was een symbool van hoop.
Totdat het blonde mannetje 6 pond woog en sterk genoeg was om zelf te overleven. Toen werd hij door Gemmeker op de trein gezet naar Auschwitz. En bij aankomst werd Machieltje gelijk vergast.
Het verhaal van Machieltje is één van de vele verhalen over de mensen die genezen werden in het voor die tijd zeer moderne ziekenhuis in kamp Westerbork. Het was een heel groot ziekenhuis met ruimte voor in totaal 1750 patiënten en zo’n 1000 personeelsleden. Er werkten veel zeer getalenteerde artsen. De beste medische zorg was voorhanden. Zieke Joden werden met de best mogelijke medische zorg opgekalefaterd, en dan? … Dan gingen ze op transport naar een vernietigingskamp.
Waarom gebeurde dit?
Een ziekenhuis voor mensen die vergast gaan worden … wie verzint zoiets? Was het een tactiek om de mensen voor te spiegelen dat alles normaal was?
Ik denk dat Westerbork één groot toneelstuk was. De verhalen dat de Joden gedood werden in concentratiekampen deden tegen die tijd al de ronde in Nederland. Door deze bijzondere zorg moest men de indruk krijgen dat het toch allemaal nog wel mee viel en dat ze slechts naar een werkkamp zouden gaan in Polen.
Door wat de Joden in Westerbork zagen konden ze niet geloven dat ze 1100 kilometer verderop vergast zouden worden.
Deze wereld is ook één groot toneelspel, we worden met veel zaken voor de gek gehouden. Het ziet er voor ons hier in Nederland allemaal ogenschijnlijk mooi uit, maar schijn bedriegt. Denk alleen al eens aan al die gebroken gezinnen en de 45 miljoen abortusdoden per jaar wereldwijd.
Leer om alles wat je om je heen ziet met een heldere bril te bekijken. Geloof niet zomaar alles wat gezegd wordt. En voor de jongelui die hier aanwezig zijn ….. wees waakzaam. Er worden steeds meer leugens verteld in jullie schoolboeken maar helaas ook in de kerken. Sommige leugens bewust, anderen onbewust. Ga het onderzoeken.
En houdt deze uitspraak van de Spaans Amerikaanse schrijver George Santayana in gedachten:
Wie de geschiedenis niet kent is gedoemd ze te herhalen.
Vertrouw niet klakkeloos op mensen, ga dingen uitzoeken en bid ervoor! En stel jezelf eens deze vraag: Bij welke groep wil ik horen?
5% van de Nederlanders was fout in de oorlog, NSBérs e.d.
5% van de Nederlanders zat op de één of andere manier in het verzet
90% deed niets
Waar zou jij bij willen horen?
Hoe ga jij de geschiedenis in?
Denk je alleen aan je eigen genot of leef je nog ergens anders voor?
Maar weet wat het je kost; er zijn vele moedige mensen omgekomen ….. voor onze bevrijding
En daarom staan we vanavond hier bij het bevrijdingsmonument:
Om hen te gedenken
Om hen niet te vergeten.
