Enige tijd geleden mocht ik weer les geven. Niet in de setting van jaren geleden op een school in een klas met echte kinderen, maar voor een groep leeftijdsgenoten. Je voelt je dan op herhaling, een term voor oud dienstplichtige wel bekend. Degenen die dat meegemaakt hebben weten nog wel welk gevoel dat gaf. Zo gold dat ook voor mij. Mijn hart bloeide weer op: het gaf veel herkenning van hoe het vroeger ging. En toch ging het nu anders: de leerlingen waren toch niet de echte leerlingen van toen: ze waren te voorbeeldig. Blijkbaar waren de kwajongensstreken verdwenen. Of moet we zeggen: het kind zijn was er niet meer.
Onderwijs is van allen tijden en dat zal ook zo blijven. Het hele leven bestaat uit leren: In de praktijk van elke dag, maar ook in de schoolbanken. De school is er om kinderen te leren. Dat is heel breed. Niet alleen de zogenaamde schoolvakken als taal, lezen en rekenen, aardrijkskunde, geschiedenis enz. Door met leeftijdsgenoten op te trekken, moeten ze leren hoe met elkaar om te gaan. De leerkracht heeft duidelijk een opvoedende taak. De opdracht van het onderwijs is heel breed, zeker in de maatschappij van tegenwoordig.
Dit alles moet gedragen worden door de ouders, de eerst verantwoordelijke opvoeders. Daarom is het van cruciaal belang dat er een goede samenwerking is met ouders en onderwijzend personeel. Ieder is verschillend. Toch is het belangrijk dat beiden in grote lijnen hetzelfde denken en voorstaan om zo kinderen voor hun leven geestelijk houvast mee te geven. Het contact met thuis en school is bepalend voor een goede, gezonde groei van een kind.
De maatschappij is ingewikkeld, heel anders dan in onze jonge jaren. Denk alleen al aan de grote aantallen beroepen en mogelijkheden van opleidingen. De keuzestress is in menig gezin aanwezig. Bedenk: we blijven een leven lang leren, ook wanneer we al in het arbeidsproces zitten. Een belangrijk uitgangspunt is om dicht bij de interesse en de capaciteiten van het kind te blijven. Je hele leven hoeft niet in één moment geregeld te worden. Het zou ook allemaal meer ontspannen werken als de maatschappij niet te veel druk zet op het onderwijs. Iemand moet de tijd krijgen in te groeien in het arbeidsproces.
Je werkhouding is een voor groot deel ontstaan in het gezin waar je uitkomt. We voeden onze kinderen niet op om in een pretpark te leven. Gezonde arbeidsdiscipline begint thuis en krijgt later vorm op de school en op het werk. Wel van belang is het startpunt: wat kan een kind aan. We zullen altijd de verschillen moeten accepteren en daarmee leren omgaan.
Je hoort het wel eens mensen zeggen “ga er maar aanstaan in deze tijd kinderen te onderwijzen”. Deze uitspraak geldt ook voor de opvoeding thuis. Het is een proces van vallen en opstaan. Het blijft altijd leren, zowel voor jong en oud. Een goede opleiding is nodig om deskundige leerkrachten in de school aan het werk te hebben. Daar boven uit gaat de passie van de leerkracht om met hun leerlingen om te gaan.
Daarom hulde aan al die mensen voor de groep. Zij zijn elke dag enthousiast met kinderen aan de slag. Dat is de charme van het lesgeven: jonge mensen zien opgroeien en zien ontwikkelen. Ik hoop dat het niet blijft bij die ene zgn. “Dag van de leerkracht”, maar het hele jaar door. Over goede voornemens gesproken…
