Een van de onderwerpen, waar ook in ons dorp op dit moment veel over wordt gesproken, is wel de wolf. De wolf heeft altijd al tot de verbeelding gesproken. Als de juf of meester eerder (vaak in de periode rond Kerst) een verhaal vertelde, kwam hier vaak een wolf in voor. Een spannend verhaal vond vooral in vervlogen tijden en in verre landen plaats. Als er dan ook nog een dik pak sneeuw in voorkwam, hingen de kinderen aan de lippen van de juf of meester bij het vertellen van zo’n verhaal.
Was het beeld over de wolf in de tijd van de Grieken en Romeinen vooral positief, in de loop van de tijd is dat beeld gekanteld. De wolf werd steeds meer als gezien als het symbool van het kwaad. De wolf is gelijk aan de slechterik. Dit zien we ook terug in de spreekwoorden en gezegden over de wolf. Wie kent er niet een wolf in schaapskleren? Dit negatieve beeld heeft zich in de loop van eeuwen ontwikkeld en daarin worden we in Nederland nu ook opgevoed. Uit onderzoek is gebleken dat als men als kind al een negatief beeld heeft bij de wolf dit dan voor het hele leven blijft gelden.
Voor veel mensen was het dan ook schrikken toen de wolf in 2015 weer terug in Nederland kwam. Terug? Ja, de wolf heeft tot in de tweede helft van de 19de eeuw in Nederland geleefd. Is de wolf voor veel mensen iets nieuws, als land hebben we eeuwenlang met de wolf samengeleefd.
Inmiddels zouden er in Nederland zo’n 9 roedels wolven leven, die in het afgelopen jaar zo’n 39 welpen kregen. Op de Veluwe zouden 7 roedels leven. Sommigen zijn ervan overtuigd dat er veel meer wolven zijn. Ik heb ze persoonlijk niet geteld, maar iedereen kent wel iemand, die recent een wolf heeft gezien.
Tot het menu van de wolf behoort vooral het wild: ree, damhert, edelhert en wild zwijn. Landbouwhuisdieren zouden geen deel uitmaken van het natuurlijke dieet van de wolf. Toch worden de laatste tijd voornamelijk veel schapen het slachtoffer van de wolf. De schaap is een gemakkelijke prooi voor de wolf. Schapen zijn ook niet bang (meer) voor de wolf, omdat schapen al gewend zijn aan honden. Schapen zien geen verschil tussen een hond en een wolf. Iedereen kent wel de nare beelden van de doodgebeten schapen. Dit leidt tot veel emoties. Schapenhouders (en ook dierenartsen) zijn soms de wanhoop nabij. Ik moet er ook niet aan denken dat mijn vier schapen worden aangevallen. Er worden bijeenkomsten georganiseerd om over de toekomst van de wolf te spreken en het onderwerp ‘wolf’ wordt op de (lokale) politieke agenda gezet.
Is de schaap minder bang voor de wolf, de mensen zijn het wel. Mensen gaan niet meer of minder wandelen of fietsen in de bossen van de prachtige Veluwe. Is de angst voor de wolf terecht? Volgens de wetenschap niet. De wolf zou ontzettend mensenschuw zijn en in de afgelopen 50 jaar zouden er in Europa ‘slechts’ vier wolfgerelateerde sterfgevallen zijn geweest, waarbij er ook nog een link zou zijn met hondsdolheid. Nu is elke dode door de wolf er een te veel, maar we zouden volgens de wetenschap dus niet bang hoeven te zijn voor de wolf. Ondertussen zijn we het wel.
De snelle opkomst van de wolf maakt dat er veel discussie is over de beschermde status van de wolf. De wolf is in Nederland aangewezen als beschermde inheemse diersoort. De uitvoering van het natuurbeleid (dus ook omtrent de wolf) heeft het Rijk bij de provincies neergelegd, waarbij de provincies onderling met elkaar overleggen. Op het opzettelijk doden, vangen of verstoren van de wolf is het Strafrecht van toepassing. Er kan ontheffing of vrijstelling worden verleend om een wolf te vangen of te doden, maar dat geldt enkel voor uitzonderlijke situaties. Het is niet helemaal duidelijk wanneer er sprake is van zo’n uitzonderlijke situatie.
Eigenrichting is geen oplossing en niet de aangewezen weg. Laten we met elkaar (en de politiek) in gesprek blijven over de toekomst en de status van de wolf. Daarbij spelen vele vragen. Moet de beschermde status worden opgeheven? Kan verlangd worden dat schapenhouders maatregelen nemen (wolfwerende afrastering) en wie betaalt hiervan de kosten dan? Moeten we wat met de collectieve angst voor de wolf? Is Nederland inmiddels niet te dichtbevolkt voor de wolf?
Een oplossing of het antwoord heb ik niet. Ik ben ook geen deskundige. Ik ben wel van mening dat we met elkaar in gesprek moeten blijven op basis van goede argumenten en niet op basis van emotie en primaire uitingen. Feit is dat de wolf in Nederland is en voorlopig ook niet weg is.
Wij kunnen vinden dat de wolf en het schaap niet samengaan, Jesaja mocht echter profeteren: En de wolf zal met het lam verkeren, en de luipaard bij den geitenbok nederliggen; en het kalf, en de jonge leeuw, en het mestvee te zamen, en een klein jongske zal ze drijven (Jesaja 11:6).
