UDDEL – Tijdens een indrukwekkende dodenherdenking bij het monument aan de Uttilochweg werden zaterdagavond de slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog herdacht.
Na het Last Post was het twee minuten stil. Daarna werden het eerste en het zesde couplet van het Wilhelmus gezongen. Namens de Oranjevereniging en Uddels Belang werden verschillende kransen gelegd.
Dit jaar was het thema ‘Kiezen in vrijheid’. Wethouder Nathan Stukker gaf in zijn toespraak aan hoe belangrijk het is om in deze tijd te blijven herdenken. ‘We zien dat geweld, onverdraagzaamheid en onderdrukking nog steeds bestaan. We hebben het goed in Nederland, maar dat geldt lang niet voor alle landen in de wereld.’
Emma Kok en Femke Bronkhorst lazen beiden een gedicht voor. Ter afsluiting van de herdenking konden de kinderen een roos bij het monument leggen.
Foto’s: Jelle Hop
Lees hier de volledige toespraak Dhr. Stukker, wethouder van de Gemeente Apeldoorn:
Vandaag gedenken we, zoals ieder jaar op 4 mei, de mensen die in de Tweede Wereldoorlog, maar ook in de jaren erna, het slachtoffer zijn geworden van oorlogsgeweld. Ook in Uddel vielen slachtoffers in de Tweede Wereldoorlog. Vier mensen vonden er de dood. Ook hen gedenken wij vanavond.
Vierenzeventig jaar na de bevrijding gedenken en herdenken wij nog steeds. Het is mooi om dat te doen. En het is nodig om dat te doen. Want we zien dat geweld, onverdraagzaamheid en onderdrukking nog steeds bestaan. We hebben het goed in Nederland, maar dat geldt lang niet voor alle landen in de wereld.
‘Kiezen in vrijheid’ is dit jaar het thema van 4 mei. Want dit jaar, 2019, is het honderd jaar geleden dat alle volwassen Nederlanders mochten stemmen. Wij staan er eigenlijk nauwelijks bij stil, bij ons kiesrecht; voor ons is het vanzelfsprekend. Maar met name mensen uit de arbeidersklasse en vrouwen hebben hun kiesrecht echt moeten bevechten.
Sinds 100 jaar is Nederland in alle opzichten een volwaardige democratische rechtsstaat. Dankzij die democratische rechtsstaat kan iedereen hier in vrijheid leven.
Maar democratie heeft onderhoud nodig – zoals alles wat waardevol is. En dat onderhoud moeten wij doen, in gezamenlijkheid, als inwoners van dit land.
Dat onderhoud bestaat uit betrokkenheid tonen, verschillen koesteren, debat voeren, het grondig oneens zijn met elkaar, om elkaar daarna de hand te schudden en samen aan oplossingen te werken.
Met andere woorden:
als we onze democratie willen behouden,
als we onze vrijheid willen beschermen,
als we in vrijheid willen kiezen,
dan moeten we onze verantwoordelijkheid nemen.
Dan mogen we geen genoegen nemen met onverschilligheid,
dan mogen we geen genoegen nemen met halve antwoorden op onze vragen,
met niet-onderbouwde beschuldigingen,
met uitsluiting van bevolkingsgroepen of individuen,
met opjutten van massa’s,
met haatzaaien en wegkijken.
Nee.
Als wij verantwoordelijkheid willen nemen voor ieders vrijheid, dan betekent dat
dat we een ander de hand reiken,
dat we luisteren,
dat we mensen samenbrengen,
dat we mensen uitnodigen.
Dat we de balk in ons eigen oog zien.
En dat we ons telkens afvragen of we nog het goede doen.
Dát is onderhoud plegen aan onze democratie. Zodat we die waardevolle rechtsstaat van ons nog generaties lang kunnen doorgeven.
Want we zijn niet vergeten hoe het was.
We zijn niet vergeten hoe in de jaren ’40-45 alleen de vrijheid van enkelen gold. Het is huiveringwekkend ons te herinneren hoe mensen als dieren werden samengedreven en afgevoerd. Alleen omdat ze jood waren, of zigeuner, of homoseksueel of omdat ze voor een ander waren opgekomen.
En toch moeten we het ons herinneren. Al was het maar om de schrille klank van stemmen te herkennen die beschuldigingen uiten. Stemmen die oproepen tot onverdraagzaamheid en gevoelens van superioriteit.
Zodra we die klank horen, moeten we alert zijn. Zodra we die klank herkennen, moeten we ons oprichten en op de bres springen.
Want democratie is en blijft kwetsbaar.
Dat blijkt wel uit het feit dat er in de hele wereld, ook in Europa, politieke leiders zijn die weliswaar democratisch zijn gekozen, maar tegelijkertijd met hun keuzes tornen aan de waardes van die democratie, zoals vrijheid van meningsuiting en gelijke rechten voor iedereen. Leiders wier stem af en toe maar al te schril klinkt.
Dat is één van de grote dilemma’s van onze tijd: wat te doen met democratisch gekozen partijen en leiders die de grenzen van de democratie lijken op te rekken, met mandaat van de kiezer?
Met andere woorden: hoe beschermen we de democratie tegen onszelf?
Zodat iedereen kan blijven kiezen in vrijheid.
Want dat is waar het om ging, 74 jaar geleden en dat is waar het nog steeds om gaat. Laten we ons daar samen voor blijven inzetten.
